مطالعات سینتیکی و تعادلی کروم (cr) در برخی از خاکهای شمال و شمال غرب ایران

کروم یک عنصر کم مقدار و ضروری برای پستانداران است. به هر حال این عنصر در زمره ی فلزات سنگین بوده و در غلظتهای زیاد برای سلامتی انسان مضر میباشد. واکنشهای اکسایش– احیا کروم برای تعیین تحرک، سمیت و سرنوشت آن از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. اطلاعات کمی درباره ی سرعت این واکنشها در دست است. بعلاوه واکنشهای اکسایش– احیا و جذب کروم در خاک توسط عوامل مختلف کنترل میشوند. هدف اصلی این پژوهش آگاهی از سرعت واکنشهای اکسایش- احیا کروم در خاک و ویژگیهای جذبی آن و تاثیر برخی از عوامل (غلظت کروم و ph) میباشد. بدین منظور از بین 33 نمونه ی خاک که شامل 13 خاک اسیدی و 20 خاک قلیایی از استانهای مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی و غربی، پس از آزمایشات مقدماتی هفت نمونه خاک اسیدی برای آزمایشات سینتیکی اکسایش و همدمای جذب cr(iii) و هفت نمونه خاک (اسیدی و قلیایی) برای آزمایشات احیا cr(vi) در حضور براده آهن انتخاب شدند. بررسی سینتیک اکسایش cr(iii) در سه غلظت 50، 100 و 200 میلیگرم بر لیتر cr(iii) و سه ph 3، 4 و 5 در دامنه زمانی 30 تا 360 دقیقه انجام شد. بررسی سینتیک احیا cr(vi) در سه غلظت 2، 5 و 10 میلی گرم بر لیتر cr(vi) و چهار مقدار صفر، 1/0، 1 و 5 درصد براده آهن در دامنه زمانی 5 تا 60 دقیقه انجام گردید. آزمایشات همدمای جذب cr(iii) نیز در دامنه 25 تا 500 میلی گرم بر لیتر cr(iii) در 4ph= انجام پذیرفت. نتایج مطالعات سینتیک اکسایش cr(iii) نشان داد که معادله تابع توانی بهترین برازش را به داده ها یافته است و همچنین بیشترین مقدار اکسایش در 4ph= رخ داد. نتایج برازش معادلات سینتیکی به داده های احیا cr(vi) در حضور براده آهن نیز بیانگر برازش مطلوب داده ها به معادله مرتبه اول بود. همچنین رابطه ی منفی معنیداری بین مقدار احیا و ph مشاهده گردید. نتایج بررسی دادهای جذبی نیز نشان داد که معادله تمکین برازش بهتری در مقایسه با معادلات فروندلیچ و لانگمویر یافته است. بررسی تک نقطه ای جذب در ph خود خاکها نیز نشان داد که بین مقدار جذب و ph تعادلی (5/5ph<) رابطه ی مثبت معنیداری وجود دارد.